Οδοντωτός Σιδηρόδρομος
- μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Η διαδρομή με τον Οδοντωτό Σιδηρόδρομο είναι η πιο θεαματική των Βαλκανίων, ενώ αρκετοί την παρομοιάζουν με τις διαδρομές των ελβετικών Άλπεων. Ξεκινάει από το Διακοπτό και αφού περάσει μέσα από τις μεταλλικές ή πέτρινες γέφυρες και σήραγγες, πεδιάδες και ορεινούς σχηματισμούς, καταλήγει στα Καλάβρυτα.
Ο Οδοντωτός αποτελεί έναν από τους κύριους πόλους έλξης επισκεπτών στην περιοχή, καθώς διατηρεί την αρχική και μοναδικής αξίας τεχνική του υποδομή (σήραγγες ανοιχτές και κλειστές λαξευτές στο βράχο, γέφυρες, καμάρες, κτίρια σταθμών).
Ένα μεγάλο τμήμα του περνάει από το εντυπωσιακό φαράγγι του Βουραϊκού Ποταμού.
Η κατασκευή του άρχισε στα χρόνια της Τρικουπικής διακυβέρνησης, το 1889, στο πλαίσιο του μεγαλεπήβολου σχεδίου σιδηροδρομικής σύνδεσης όλης της Ελλάδας και τα επίσημα εγκαίνια της γραμμής έγιναν στις 10 Μαρτίου 1896. Το έργο, πρωτοποριακό για την εποχή του, αποτελεί δείγμα πλήρους ένταξης στο φυσικό περιβάλλον και πολλά θα είχε να διδάξει για το σεβασμό που πρέπει να επιδεικνύουμε στη φύση.
Η διαδρομή που διαρκεί μια ώρα καλύπτει απόσταση 22.346 μ. και η ταχύτητα του συρμού κυμαίνεται από 30 έως 40 χιλ./ώρα στην απλή γραμμή και 6 έως 15 στην οδόντωση. Η μεγάλη κλίση της γραμμής δεν επιτρέπει την κυκλοφορία ενός συμβατικού συρμού, γι’ αυτό ανάμεσα στις σιδηροτροχιές τοποθετήθηκε ένας οδοντωτός άξονας που επιτρέπει με τη λειτουργία ενός μηχανισμού, να ανέβει από το επίπεδο της θάλασσας στο σταθμό των Καλαβρύτων με υψόμετρο 750 μέτρα.
Έχει το μικρότερο μήκος σε πλάτος γραμμών στην Ευρώπη (0,75 μ.). Σήμερα το τρενάκι με δυο μικρά βαγόνια και την ντηζελοηλεκτρική μηχανή στο κέντρο ξεκινά από το σταθμό του Διακοπτού ανηφορίζοντας προς τα Καλάβρυτα περνώντας στην αρχή από το ομαλό κομμάτι, και μπαίνοντας στο πρώτο στένεμα της χαράδρας καταλήγει στον σταθμό Νιάματα.
Ο Οδοντωτός περνάει από μικρά τούνελ, όπου ανάμεσα στα μικρά ανοίγματα προλαβαίνουμε να διακρίνουμε στην απέναντι όχθη μεγάλη βραχοσκεπή με διαδοχικές σπηλαιώδεις αίθουσες, σε μια από τις οποίες οι σταλαγμίτες έχουν σχηματίσει όρθιες στήλες που μοιάζουν με μορφές παραταγμένες με σύνθεση δικαστηρίου (δικαστής, πρόεδρος και εισαγγελέας).
Ο Οδοντωτός μαζεύει τα δόντια του στη στάση των Τρικλιών. Η διαδρομή συνεχίζει σε άγρια τοπία με καταρράκτες και φτάνουμε στο πιο στενό σημείο της διαδρομής που λέγεται “Πόρτες” όπου το τρενάκι περνάει μέσα από σήραγγα. Ανηφορίζοντας ο Οδοντωτός βγάζει τα δόντια του και φτάνει στο σταθμό του Μεγάλου Σπηλαίου που βρίσκεται στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Συνεχίζοντας τώρα πλέον την ομαλή διαδρομή του προς τα Καλάβρυτα αναπτύσσει ταχύτητα περνώντας από την στάση της Κερπινής και φτάνει στη πόλη μέσα από τον ανοιχτό κάμπο.
Δίπλα από τις γραμμές του τρένου υπάρχει μονοπάτι που παλιότερα χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους της περιοχής. Σήμερα η ίδια χάραξη έχει σηματοδοτηθεί με σύμβολα του Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4 που χρησιμοποιείται από πεζοπόρους Έλληνες και ξένους. Η διαδρομή για το κατέβασμα απαιτεί περίπου 6 ώρες και για το ανέβασμα περίπου 7 με 8 ώρες.
Κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Μαΐου διοργανώνεται από το Σύλλογο Ορειβασίας και Χιονοδρομίας Καλαβρύτων, το Πανελλήνιο Πέρασμα με τη συμμετοχή εκατοντάδων ορειβατών και πεζοπόρων.