Τα Καλάβρυτα σήμερα

Μπαίνοντας στα Καλάβρυτα η πρώτη μας συνάντηση θα γίνει με τον ιστορικό Σταθμό του τρένου, στα δεξιά σας, που σας ταξιδεύει στην ατμόσφαιρα παλαιότερων δεκαετιών και αποτελεί αφετηρία για τον Οδοντωτό αλλά και για τις περιηγήσεις σας στην πόλη. Μπορείτε να ξαποστάσετε στο καφενείο του Σταθμού, απολαμβάνοντας τις γεύσεις του, αλλά και τη γοητευτική εικόνα του σταθμού και της πόλης.

Από το Σιδηροδρομικό Σταθμό και την οδό Γεωργακοπούλου, που βρίσκεται μπροστά του, ξεκινούν κάθετα δυο δρόμοι, η Αγίου Αλεξίου και η Συγγρού - 25η Μαρτίου, οι οποίοι σας οδηγούν προς την Κεντρική Πλατεία των Καλαβρύτων.

Πριν φτάσετε στην πλατεία, θα συναντήσατε το παλιό Δημοτικό Σχολείο.

Χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και άρχισε να λειτουργεί το 1906. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του διέθετε δασκάλους για όλες τις τάξεις και ήταν εφοδιασμένο με εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των ιστορικών, γλωσσικών, τεχνικών και πρακτικών μαθημάτων.

Είναι δωρεά του εθνικού ευεργέτη Α. Συγγρού, έχει αρκετά νεοκλασικά στοιχεία και χτίστηκε με βάση το πρώτο κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων από τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Καλλία. Κατά την περίοδο της κατοχής, από το 1941 έως τον Απρίλιο του 1943, είχε επιταχθεί από τους Ιταλούς και είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων της Πελοποννήσου.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1943 κάηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς. Αποκαταστάθηκε μετά την Απελευθέρωση, σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο και λειτούργησε πάλι το 1985.

Το 1986 κηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο και στεγάζει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, το οποίο εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 2005.

Από τις πιο όμορφες εμπειρίες σας στην πόλη είναι η βόλτα στο γραφικό δρόμο της «Αγοράς» (οδός 25ης Μαρτίου – Καπετάν Βελιά). Εδώ θα συναντήσετε ένα πλήθος από καταστήματα που πουλούν τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, όπως τσάι, βότανα, μέλι, χυλοπίτες, γαλακτοκομικά προϊόντα, καρύδια, κάστανα κ.α., καθώς και είδη λαϊκής τέχνης. Το παραδοσιακό χρώμα έχει επηρεαστεί, αλλά δεν έχει ακυρωθεί από την τουριστική ανάπτυξη, αντίθετα «παντρεύονται» και αλληλοτροφοδοτούνται σε έναν ιδιαίτερα γοητευτικό συνδυασμό.

Στην όμορφη και περιποιημένη Κεντρική Πλατεία των Καλαβρύτων, με τα πράσινα παρτέρια και τα σκιερά πλατάνια, συναντάμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της πόλης, καθώς και όμορφα καφέ και ταβέρνες,

Η πλατεία χωρίζεται στα δυο από την οδό της 25ης Μαρτίου, τον κεντρικότερο και πολυσύχναστο δρόμο της πόλης.

Κεντρική θέση στην πλατεία κατέχει ο αναστηλωμένος Μητροπολιτικός Ναός των Καλαβρύτων. Χτίστηκε την περίοδο 1730 – 1750 και στη συνέχεια πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ, το 1827. Ανοικοδομήθηκε, αλλά καταστράφηκε και πάλι από τους Γερμανούς το 1943. Το ρολόι στο αριστερό κωδωνοστάσιο του είναι σταματημένο στην ώρα της ναζιστικής θηριωδίας, ενώ στο δεξιό ένα καινούργιο ρολόι μετρά το χρόνο από την Απελευθέρωση από τους Γερμανούς και μετά. Από την καταστροφή του 1943 σώθηκαν επίσης οι καμπάνες και οι έξι κολώνες που στήριζαν την παλαιά οροφή. Ο ναός ξαναχτίστηκε μέσα από τις στάχτες του το 1946.

Απέναντι από τον Μητροπολιτικό Ναό βρίσκεται το βυζαντινού ρυθμού εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής (1900), που αποτελεί μικρογραφία τετράκλιτης βασιλικής.

Στην πλατεία υπάρχουν επίσης το Ηρώο Πεσόντων και προτομές αγωνιστών του 1821.

Το Διοικητήριο, το Δημαρχείο, το Καλλιμανοπούλειο Εκκλησιαστικό Διακονικό Κέντρο, η ιστορική πλατεία των Γερόντων και ο «Χελμός», το πρώτο ίσως μεγάλο ξενοδοχείο της πόλης, είναι μερικά ακόμη αξιοθέατα της. Στον προαύλιο χώρο του «Χελμού», όπου πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι οι εκδηλώσεις του Δήμου, συναντάμε και τον λεγόμενο «Πλάτανο των Γερόντων».

Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ συσκέφθηκαν οι Ζαΐμης, Πετιμεζάς και Φωτήλας για να αποφασίσουν για την έναρξη του αγώνα του 1821.

Γυρίζοντας στην κυκλική πλατεία, όπου βρίσκεται η προτομή του Ιερέα Παναγιώτη Παπαδημητρόπουλου, κατηφορίζουμε στην οδό Αγίου Αλεξίου.

Εδώ συναντάμε ένα νεόδμητο κτίριο που στεγάζει τον «Φορέα Διαχείρισης Χελμού – Βουραϊκού» και αποσκοπεί στην προστασία του Ορεινού Όγκου Χελμού – Βουραϊκού και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλοντος.

Στα εκθέματα του περιλαμβάνονται αντιπροσωπευτικά και σπάνια είδη από τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου, βασικά χαρακτηριστικά οικισμών από τα Δημοτικά Διαμερίσματα της ευρύτερης περιοχής Καλαβρύτων, όπως παραδοσιακούς και αρχαιολογικούς χώρους, παραδοσιακές παραγωγικές δραστηριότητες, όπως γεωργικές καλλιέργειες, υδατοκαλλιέργειες, κτηνοτροφικές ασχολίες και αγροτικά προϊόντα, καθώς επίσης και αναφορές σε ιστορικές μνήμες, όπως το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και η επανάσταση του 1821.

Παράλληλα προβάλει πολιτισμικά στοιχεία που αναφέρονται στην μυθολογία και στην Κλασσική και Ελληνιστική εποχή, αλλά και αξιοθέατα, όπως, το Φαράγγι του Βουραϊκού, ο Χελμός, τα Ύδατα της Στυγός, το Σπήλαιο των Λιμνών ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στο αισθητικό δάσος, το οποίο περιλαμβάνει ορεινά φρύγανα, συστάδες με ελληνική ελάτη, χορτολίβαδα καθώς και μικρές εκτάσεις αναδάσωσης με μαύρη πεύκη και ακακίες δημιουργώντας έτσι ένα πράσινο καταφύγιο δίπλα στην πόλη των Καλαβρύτων.

Τέλος προβάλλονται μέθοδοι προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος του Ορεινού Όγκου Χελμού – Βουραϊκού, όπως ζώνες υψηλής προστασίας, χωροθέτηση δραστηριοτήτων, χαρακτηρισμός της περιοχής ως περιοχή ειδικής προστασίας, αυστηρός έλεγχος της απαγόρευσης του κυνηγίου κ.α.

Συνεχίζοντας τη βόλτα μας περνάμε από το Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών του Δήμου Καλαβρύτων, το Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων και ακριβώς δίπλα, στα δεξιά μας βλέπουμε το περίφημο «Αρχοντικό της Παλαιολογίνας», το οποίο ανάγεται στους βυζαντινούς χρόνους, και σήμερα στεγάζει την Κοινωφελή - Πολιτιστική Επιχείρηση του Δήμου, καθώς και τη Δημοτική Πινακοθήκη του Κωνσταντίνου Φάσσου, η οποία λειτουργεί από το 1999 με ευθύνη της Δ.Ε.Π.Α.ΠΟ.Ζ. Φιλοξενεί 49 πίνακες του ζωγράφου Κωνσταντίνου Φάσσου, που καταγόταν από την Αροανία και απεικονίζει στα έργα αυτά το χρώμα, την ατμόσφαιρα και το τοπίο της γενέτειρας του. Κύρια στοιχεία των έργων του είναι η ευαισθησία, η δεξιοτεχνία και οι επιρροές από το ρομαντικό και βουκολικό στοιχείο. Ο Κωνσταντίνος Φάσσος ήταν ένας από τους πιο καταξιωμένους ζωγράφους της εποχής του, με πενήντα ατομικές εκθέσεις στο ενεργητικό του και πολλές ομαδικές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Δυο χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την κωμόπολη, στο δρόμο προς Χιονοδρομικό Κέντρο και αμέσως μετά τα τελευταία σπίτια της, συναντάμε αριστερά μας, στην κορυφή του βράχου, το φράγκικο Κάστρο των Καλαβρύτων. Η θέση του κάστρου, από το οποίο σήμερα διατηρούνται ελάχιστα κτίσματα, ταυτίζεται από πολλούς με την ακρόπολη της Αρχαίας Κύναιθας, ενώ το ίδιο το κάστρο ταυτίζεται στην τοπική παράδοση με το «Κάστρο της Ωριάς». Το Κάστρο των Καλαβρύτων είναι κτίσμα της οικογένειας των βαρόνων Ντε Τουρνέ (1208) και στην κατασκευή του έχει χρησιμοποιηθεί και αρχαίο οικοδομικό υλικό. Ο Θεόδωρος Παλαιολόγος το πούλησε στους Ιωαννίτες Ιππότες και στη συνέχεια το κυρίεψαν διαδοχικά Έλληνες, Αρβανίτες και Τούρκοι. Από έναν πύργο του λέγεται ότι αυτοκτόνησε το 1463 η Αικατερίνη Παλαιολόγου για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων. Από αυτήν πήρε και την ονομασία «Κάστρο της Ωριάς» ή «της Ωραίας».

Ακόμη πιο ανατολικά βρίσκεται το κάστρο του Τρεμουλά, που διατηρείται σε σχετικά καλύτερη κατάσταση και το όνομα του σχετίζεται μάλλον με την οικογένεια Ντε λα Τρεμουίλ.